Masaüstü bilgisayarınız çalışırken çıkan ses bir otomobil motorunu andırıyorsa, artık bir şeyler yapmanızın zamanı gelmiş demektir.
Gürültünün kaynağını bulun
Bilgisayarınızda gürültü kaynağı olabilecek iki bileşen vardır. Soğutma fanları ve sabit disk sürücüler. Fan, işlemci, anakart ya da ekran kartında çalışma sırasında oluşan ısıyı en kısa sürede kasa dışına atmak için kullanılan soğutma sistemi parçasıdır. Fanlar yerlerine sabitlenmemiş ise, yeterince güçlü değillerse ya da boyutları nedeniyle mevcut ısıyı atmak için yetersiz kalıyorlarsa daha fazla gürültü çıkartırlar.
Sabit disk sürücüler ise, okuma/yazma kafası veriye erişirken ve disk plakaları dönerken gürültü çıkarmaktadırlar. Sağlıklı bir disk sürücüde bunlar farkedilmezler, ancak eğer sürücüden rahatsız edici sesler geliyorsa bir an önce verilerinizi yedeklemeniz ve garantisi mevcut ise sürücünüzü servise göndermeniz uygun olacaktır.
Bu iki bileşen dışında eğer kasada sabitlenmemiş olan parçalar ya da açıkta bulunan kablo ve benzeri bağlantı elemanları varsa sistem çalıştırıldığında bu bileşenler de kasa içerisinde gürültü oluşmasına sebep olacaktır. Ayrıca eğer kasa zemine düzgün yerleştirilmemişse, sistem çalışırken daha fazla sarsılacak ve gürültü çıkaracaktır.
Özellikle yerde duran bilgisayar kasaları içerisinde toz, varsa evcil hayvan tüyü ve çeşitli kir topakları birikerek kasa içerisinde bulunan fanların çalışmasını engellemektedir. Ayrıca zaman içerisinde eskiyen ve aşınan fanlar daha fazla titreşime sebep olduklarından daha fazla gürültü oluşmaya başlamaktadır.
Kasa içerisindeki soğutma sistemine ve kasada bulunan bileşenlere (ekran kartı, ses kartı, vb) bağlı olarak fan sayısı artacaktır. Daha fazla fan, özellikle fanlar bozulmaya başladıklarında daha fazla gürültü yaratacaktır.
Bilgisayarınızı nasıl daha sessiz hale getirirsiniz
Gürültü eden parçanın hangisi olduğuna bağlı olarak üç adımda bilgisayarınızı daha sessiz hale getirebilirsiniz.
Birinci adım
Kasanın düz bir zeminde, düzgün bir şekilde yerleştirildiğinden emin olun. Ayaklarından bir ya da bir kaçı çıkmış ya da yamulmuş ise yerine yerleştiriniz. Masanın altında bulunuyorsa kasanın etrafında gerekli hava akımın olup olmadığını kontrol ediniz. Özellikle fanların bulunduğu arka ve yan kısımlarda hava akışı engellendiğinde fanlar daha fazla çalışmak zorunda kalacağından daha fazla gürültü yapacaklardır. Eğer sorun kasa yerleşiminden kaynaklanıyorsa kasayı havalandırması daha iyi olan düz bir zemine yerleştirmeniz yeterli olacaktır. Önerimiz kasanın çevresinde en az beşer santim boşluk olmasıdır.
İkinci adım
Eğer kasayı havalandırması iyi bir yere yerleştirmeniz sorunu çözmedi ise, kasanın derinliklerine girmeniz gerekecek demektir. Kasanın tüm elektrik bağlantılarını, çevre birimlerini bağlayan kabloları çıkarın. Gevşemiş vida ve diğer bağlantı elemanlarını sıkıştırın.
Ardından kasanızın kapaklarını çıkararak içerisini temizlemeye hazırlanın. Bunun için en uygun araçlar, yumuşak bir fırça ve hava kompresörüdür. Tercihen açık bir alanda kasa içerisine kompresör ile basınçlı hava tutarak kasa içerisinde ve fanlar üzerinde biriken toz ve diğer kalıntıları kasa dışına atabilirsiniz. Bu esnada fanların özerine yüksek basınçta hava tutmamaya ya da hava üfleme ucunu fazla yaklaştırmamaya özen gösteriniz. Fan kanatlarını kırabilir ya da fanın kendisine zarar verebilirsiniz. Gerektiğinde ilgili bölümleri fırçalayarak ardından hava yardımı ile temizleyebilirsiniz.
Eğer kasanızın içi ve fanlar temiz olmasına rağmen kasanızdan ses geliyorsa, sorumlu muhtemelen arızalanan sabit disk sürücünüzdür. Eğer disk sürücüden her zamankinden farklı tıkırtılar gelmeye başladıysa bunun arıza belirtisi olduğundan emin olabilirsiniz. En kısa sürede verilerinizi yedekleyerek, tercihen yeni bir SSD sürücü almak için hazırlıklarınızı yapmaya başlamanız yerinde olacaktır. Sisteminiz ile uyumlu SSD sürücüleri öğrenmek için arama motorumuzu kullanabilirsiniz.
Üçüncü adım
Eğer ilk iki adımda yaptığınız değişiklikler, gürültüyü ortadan kaldırmadıysa, her bir bileşen üzerindeki fanları kontrol ederek sorunlu fan ya da fanları belirlemeniz gerekecektir. Öncelikle kasa üzerinde yer alan fanları kontrol etmeniz uygun olacaktır. Sorunlu fan ya da fanları tespit ettikten sonra yenileri ile değiştirmeniz sorunu çözecektir. Aynı şekilde işlemci, ekran kartı ya da üzerinde fan bulunan diğer bileşenlerde bulunan sorunlu fanların da değiştirilmesi yerinde olacaktır.
Sisteminizin oldukça büyük bir parçası olmasına rağmen çok da dikkat edilmeyen güç kaynağı da oldukça güçlü bir gürültü kaynağı olabilir. Günümüzde kasaların alt kısımlarında konumlandırılan güç kaynağı, adeta bir toz yuvası haline gelmektedir. Kompresör ile içerisinin temizlenmesi gürültü önlemede oldukça yardımcı olacaktır. Ayrıca uzun yıllardır kullanıldığından eskiyen ya da sisteme sürekli eklenen yeni bileşenler nedeni ile yetersiz kalan güç kaynağını yenisi ile değiştirmek de büyük bir gürültü kaynağından kurtulmanızı sağlayacaktır.