AMD, DDR5 desteği ile birlikte EXPO (Extended Profiles for Overclocking) işlevini de sunarak Intel sistemlerde olduğu gibi AMD sistemlerde de bellek hız aşırtma (overclock) işlemini oldukça kolay hale getirdi. AMD EXPO ve Intel XMP 3.0 bellekler sayesinde kullanıcılar karmaşık ayarlar ile uğraşmadan hız aşırtma yapabilir hale geldiler. Bunun için platformları ile uyumlu profillere sahip ürünleri tercih etmeleri yeterlidir.
AMD Ryzen 7 7900X işlemcili sistemine Kingston Beast Expo 32GB bellek kiti almak kullanıcı için doğru bir karar olacaktır. Bu bellek kiti, AMD EXPO profili ile frekans ve gecikme ayarları içerisine kaydedilmiş olarak sunulur. Bu sayede anakart ya da sistemde en iyi performansı elde etmek için BIOS/UEFI içinde istenilen profilin seçilmesi yeterlidir. Zamanlama ya da voltaj değerlerini elle ayarlamakla uğraşmak ya da sistemde oluşabilecek hatalar için endişe etmeye gerek kalmaz.
Peki ya kullanıcı AMD sistem’den Intel sisteme geçmek isterse DDR5 modül ya da 2’li/4’lü bellek kiti; Intel sistemde kullanılabilir mi? AMD EXPO destekli RAM’ler Intel ile çalışır mı?
İlk akla gelen gerekli Intel XMP bilgilerinin RAM’de bulunmadığı ve BIOS/UEFI’de ayar yapılamayacağıdır. Anakart ve bellek üreticisine bağlı olarak böyle bir durumun ortaya çıkması mümkündür. Sistem çalışır, ancak bellekler istenen hız aşırtma profillerinde değil, anakart ya da sistemin izin verdiği standart hızlarda çalışabilecektir.
Bellek ve anakart üreticileri bu durumun yaşanmaması için çalışmaktadır. Özellikle anakart üreticileri daha fazla RAM modeli ile uyumluluk için çaba harcamaktadır. Her iki profili de destekleyen modellerin sayısı oldukça fazladır. Ayrıca BIOS/UEFI güncellemeleri sayesinde anakartlar yeni işlevler ve güncel RAM desteği kazanmaktadır.
Üreticilerin farklı isimler verdikleri BIOS arayüzü ekranları ile kullanıcılar RAM modülleri için hız profilleri seçebilmektedir. ASUS, XMP olmayan bellekler için sunduğu AEMP (ASUS Enhanced Memory Profile) arayüzü ile bellek hızlarının kolayca ayarlanabilmesini sağlar. ASRock, Gigabyte ve MSI; hem XMP hem de EXPO profillerini destekleyen arayüzler sunmaktadır. Örneğin MSI PRO Z690-A Intel anakart XMP profilleri ile birlikte iEXPO profilleri ile de AMD EXPO bellekler için profil seçmeyi sağlar.
MSI PRO Z690-A Intel Anakart BIOS/UEFI Ekranları (Easy ve Advanced Mode)
Bellek üreticileri de uyumluluk sorunlarını en aza indirmek için çalışmalar yapmaktadır. Kingston; DDR5 Beast gibi EXPO onaylı bellek modüllerine, Intel sistemlere takılması durumunda kullanılacak iki farklı Intel XMP 3.0 profili eklemiştir.
Sistemde bulunan Intel ya da AMD işlemcilere bağlı olarak, kullanıcılar farklı hız profillerinde çalışmak durumunda kalabilirler. AMD EXPO bellekler DDR5-6400 profiline sahip olsalar da, eğer kulllanıldığı Intel işlemci DDR5-6000’e kadar destek sunuyorsa daha yüksek hız profilleri ile çalışmayacaktır. Kullanıcıların bu noktaya dikkat etmesini öneriyoruz.
Peki ya Intel XMP RAM, AMD sistemde kullanılabilir mi?
Yazımızın öncesinde bahsettiğimiz durumun tersi de yaşanabilir. Sistemini değiştirmek isteyen kullanıcı, Intel XMP RAM modüllerini AMD sisteminde kullanmak isteyebilir. Kullanıcıların bu konuda da fazla endişelenmesine gerek yoktur. Anakart ve bellek üreticilerinin iş birliği sayesinde Intel XMP 3.0 profilli DDR5 RAM modülleri, AM5 sistemlerde çalışabilmektedir. Ancak yine dikkat edilmesi gereken nokta işlemci/anakart desteğine bağlı olarak Intel XMP modüllerin Intel sistemdeki hızlar ile çalışmayabileceğidir.
Her iki durumda da kullanıcılara tavsiyemiz öncelikle anakart ya da sistem üreticiler tarafından sunulan QVL listelerini kontrol ederek işlemci ve anakartları ile uyumlu RAM modül ya da kitlerini belirlemeleridir. Böylece aynı özelliklere sahip XMP ya da EXPO belleklerin sistemleri için uygun olup olmadıklarına karar verebilirler.
Bilendenal.com olarak; kullanıcılarımızın bellek, işlemci ve sistemlerinden en iyi performansı almaları için sistemleri ile uyumlu bellek modül ve kitlerini almayı öneriyoruz. QVL listeleri ya da Kingston gibi üreticiler tarafından sunulan ve sitemizde de yer alan Bellek Arama Motoru gibi araçları kullanarak AMD sistemleri için EXPO onaylı, Intel sistemleri için XMP onaylı bellekleri bulabilirler.