Masaüstü ya da dizüstü Mac sisteminiz daha yavaş çalışıyorsa ya da zaman zaman depolama alanı dolu uyarısı alıyorsanız sistem durumunu kontrol etmenin zamanı gelmiştir.
Mac sisteminizi daha iyi hale getirmek ve yüksek performans ile uzun süre kullanabilmek için dönem dönem sisteminizi gözden geçirmeniz uygun olacaktır. Bu yazımızda Mac’inizi temizleyip en iyi hale getirerek, eskisi gibi daha hızlı ve daha kullanışlı getirmenizi sağlayacak ipuçlarından bahsedeceğiz.
Depolama alanı ne durumda?
Sistem yavaşladığında ya da Yetersiz Disk Alanı uyarısı ile karşılaşıldığında ilk yapılması gereken depolama durumunu kontrol etmektir. Böylece sorunun depolama alanı kaynaklı olup olmadığı anlaşılabilir.
Kullanılan Mac sisteme ya da yapılandırmaya bağlı olarak birden fazla disk bölümü ya da depolama sürücüsü bulunabilir. Sürücü ya da bölümlerden biri ya da birkaçı dolmaya başladı ise sistem yetersiz depolama alanı uyarısı verecektir.
Sürücüler ya da disk bölümleri, işletim sistemi, kurulan programlar, sistem ve program güncellemeleri, video, fotoğraf, e-posta, müzik kullanıcı dosyalarını barındırırlar. Ayrıca silinen dosyalar da çöp kutusunda tutulurken sürücü üzerinde depolanmaya devam eder.
Depolama sürücüsündeki kullanılabilir alanı görmek için :
- Ekranın sol üst köşesindeki elma simgesi ile gösterilen Apple® menüsüne tıklayın.
- Önce Bu Mac Hakkında başlığına, ardından da açılan ekranda Depolama başlıklarına tıklayın.

Bu ekran disk sürücüsü toplam kapasitesi ile birlikte uygulamalar, fotoğraflar, yedekler gibi farklı verilerin boyutları gösterilir. Aynı zamanda kullanılabilir depolama alanı belirtilir. Disk ve işletim sistemi üreticileri en iyi kullanım deneyimi için en az %20 boş/kullanılabilir depolama alanı olmasını önerir.
Depolama Alanı Temizliği
Eğer kullanılabilir depolama alanı çok düşük ise bir kaç adımda yapılacak temizlik işlemi ile kullanılabilir alan ve sistem performansı artırılabilir.
Masaüstü Temizliği
Sürücü temizliğinde ilk adım masaüstündeki gereksiz dosyaları temizlemek olmalıdır. Sürekli göz önünde bulunan ancak kapladığı alana dikkat edilmeyen pek çok dosya ve uygulama masaüstünde bulunur. Dosya ve klasörler kontrol edilerek silinmeli ya da harici sürücüye taşınmalıdır.
Klasör Temizliği
İndirilenler klasörü, genellikle masaüstünden sonra en fazla yer kaplayan klasördür. İndirilen her dosyanın saklandığı bu klasör zaman içerisinde çok büyük boyutlara erişebilir. Tıpkı masaüstü dosyalarında olduğu gibi bu klasör de kontrol edilmeli ve dosyalar ilgili yerlere taşınmalı ya da silinerek depolama alanında yer açılmalıdır.

İndirilenler klasörü haricinde oluşturduğunuz müzik ya da video/film klasörlerini de düzenli olarak kontrol etmenizi öneririz. Büyük boyutlu çoklu ortam dosyaları depolama alanında oldukça fazla yer kaplarlar. Sık kullanmadığınız dosyaları harici sürücüye ya da bulut depolama alanınıza kopyalayabilirsiniz.
Tarayıcı Önbelleği Temizliği
Ziyaret edilen siteler ile ilgili çeşitli veriler sistemde depolanarak bir sonraki ziyarette sayfalara daha hızlı erişmeniz sağlanır. Ziyaret edilen site sayısı arttıkça bu veriler daha da fazla alan kaplamaya başlar. MacOS işletim sisteminin varsayılan tarayıcısı Safari için önbellek aşağıdaki adımlar ile temizlenebilir.
- Safari uygulamasını çalıştırın.
- Safari Menü çubuğunda Geçmiş/History başlığını seçin.
- Geçmişi Sil/Clear History başlığına tıklayın.
- Açılır menüye tıklayın ve dolaşma geçmişinin ne kadarının silinmesini istediğinizi seçin.
Chrome, Firefox ya da Edge gibi farklı tarayıcılar için kullanım geçmişi ve ön bellek dosyalarını temizlemek için benzer adımlar izlenerek depolama alanı boşaltılabilir.
Sistemi yoran uygulamalardan kurtulun
Bazı uygulamalar diğerlerine göre daha fazla depolama alanı kaplayabilir ya da çalışırken RAM, CPU ya da HDD/SSD sürücüye daha fazla yük bindirebilir. Bu tür programlardan bir ya da bir kaçının aynı anda çalışması sistemin gecikmeli olarak tepki vermesine ve diğer uygulama ya da işlemlerin yavaş çalışmasına sebep olur.
Mac sistemlerde hangi uygulamaların ne kadar kaynak kullandığını görmek için aşağıdaki adımlar takip edilebilir :
- Ekranın üst kısmında yer alan Finder menüsünde Uygulamalar > İzlenceler > Etkinlik Monitörü > adımları ile açılan pencerede CPU/Bellek/Enerji/Disk/Ağ sekmelerinde gezinerek İşlemci-CPU, Bellek-RAM ya da Disk-HDD/SSD yük durumları incelenebilir.
- Fazla kaynak kullanan uygulamalar kolayca görülebilir..
Program ya da programlar kontrol edilerek kullanılmayanlar kaldırılmalı ya da arka planda çalışıyorlarsa durdurulmalıdırlar.

Kullanılmayan uygulamalardan kurtulun
Masaüstü kısayolları ve Etkinlik Monitörü kontrol edilerek gereksiz yer kaplayan ve kaynakları tüketen uygulamalar bulunabilir. Uzun süredir kullanılmayan uygulamalar kaldırılarak depolama alanında yer açılması sağlanır. Ayrıca arka planda çalışan uygulamaların kaldırılması ile işlemci ve bellek yükü azaltılmış olur.
Yazılım Güncelleme ile uygulamaları sürücüden tamamen kaldırabilirsiniz.
Yazılım Güncelleme çalıştırmak için ekranın sol üst köşesindeki elma simgesine tıklayıp menüden App Store uygulamasını çalıştırarak uygulamaları yönetebileceğiniz ekrana ulaşabilirsiniz. Uygulamaları kaldırdığınızda ilgili masaüstü kısayolu ve tüm uygulama verileri de silinecektir.
Çöplerden kurtulma zamanı
Dosya temizliği yaparken silinen veriler genelde hemen silinmez ve çöp kutusunda saklanmaya devam eder. Tüm işlemler bittikten sonra Çöp Sepetini boşaltarak tüm gereksiz dosyalardan tamamen kurtulabilirsiniz.
Depolama Araçları’nı Kullanın
Önceki başlıklarda bahsettiğimiz işlemlerin bazılarının düzenli olarak yapılmasını sağlamak için macOS Sierra ve sonrası sürümlerde otomatik işlevler sunulmuştur. Bu işlevlere ulaşmak için Bu Mac Hakkında > Yönet > Depolama Araçları adımları takip edilmelidir. Açılan eknranda dört seçenek mevcuttur :
- iCloud’da Saklayın—Bu seçenek ile fotoğraf, mesaj ve tüm diğer dosyalar iCloud’da depolanır. Mac üzerinde sadece son açılan dosyalar saklanır.
- En İyi Şekilde Depolayın—Bu seçenek ile iTunes üzerinden satın alınan film ve dizilerin dosyaları silinir. Yeniden izlenmek istendiğinde dosyaların indirilmesi gerekir.
- Çöp Sepetini Otomatik Olarak Boşaltın—Bu seçenek ile çöp kutusundaki dosyalar 30 gün sonra otomatik olarak silinir.
- Karışıklığı Azaltın—Bu seçenek kullanıcının dosyaları arasında eleme yapmasına yardımcı olur. Hangi dosyaların sistem yerine bulut ya da harici sürücüde tutulması gerektiği hakkında fikir verebilir.

Tüm bu işlemler sonrasında sisteminizi kapatıp açarak işlemlerin tamamlanamasını ve sürücü ve bellek üzerindeki geçici dosyaların da silinmesini sağlayın.
Disk İzlencesi uygulamasını kullanın
Sistemi kapatıp açtıktan sonra depolama sürücü ya da sürücülerini kontrol ederek sistemdeki yavaşlamanın sürücü hatalarından kaynaklanıp kaynaklamadığı da belirlenebilir.
Disk İzlencesi uygulaması İlk Yardım özelliği ile sürücü hatalarının tespiti ve bazı hataların düzeltilebilmesi için kullanılabilir. Ayrıca sürücüde düzeltilemeyecek hataların oluştuğunu bildirerek, veri kaybına karşı kullanıcıyı uyarır. Örneğin Mac OS Sierra işletim sisteminde İlk Yardım işlevine erişim için aşağıdaki adımlar takip edilebilir.
- Ekranın en üst kısmındaki Finder menüsünde Uygulamalar öğesine tıklayın.
- Açılan pencerede İzlenceler öğesine tıklayın.
- Açılan ekranda Disk İzlencesi öğesine tıklayın.
- Disk İzlencesi ekranında İlk Yardım düğmesine basın.
- Ekrandaki talimatları uygulayarak sürücünüzü denetlenmesini ve hata düzeltme işlemlerinin gerçekleşmesini sağlayın.
Disk İzlencesi diskin onarıldığını ya da iyi durumda olduğunu bildirirse mevcut sürücünüzü kullanmaya devam edebilirsiniz. Ancak eğer sürücü ile ilgili uyarı verirse Apple Kılavuzundaki adımları takip ederek sürücü ile ne yapacağınıza karar verebilirsiniz.
Eğer sürücünüzde sorun yok ise ancak tüm temizlik işlemlerinize rağmen hala yetersiz depolama alanı uyarısı alıyorsanız Mac sisteminiz ile uyumlu dahili SSD ve taşınabilir SSD çözümlerini incelemeniz doğru olacaktır. Mac modelinize bağlı olarak dahili SSD kapasitesinizi yükseltebilir ya da harici SSD çözümlerini kullanarak dahili SSD sürücünüzdeki kullanılabilir alanı artırabilirsiniz.
Kingston XS2000 ya da Samsung T9 gibi 2000MB/s hız sunabilen modeller ile yeni nesil Mac’inizde yüksek performans ile çalışmaya devam edebilirsiniz. 8TB’a kadar kapasite sunabilen Samsung T5 EVO SSD ile de büyük boyutlu dosyalarınızı sisteminizde yer tutmadan depolabilir ve daima yanınızda taşıyabilirsiniz.
Klavye ve Havalandırma Yuvaları Temizliği
Sistem de ya da sürücülerde sorun olmasa dahi bazen klavyede yazı yazarken yavaşlama ya da tuşların geç basması gibi durumlar ile karşılaşılabilir. Ya da daha önce çalışmayan fanlar sürekli çalışmaya başlamış olabilir. Bu gibi durumlarda cihazınızda fiziksel temizlik yapmanız doğru olacaktır.
Temizliğe başlamadan önce sisteminizi kapatın ve üzerine takılı kablo ve aksesuarları çıkarın. Yumuşak bir bez ve uygun temizleme sıvıları kullanarak ekran ve yüzey temizliğini tamamlayın. Temizleme sıvılarını ekrana ya da cihaz yüzeyine değil, bez üzerine dökmeye özen gösterin. Temizlik sırasında bağlantı yuvalarına sıvı temas etmemesine dikkat edin.
Klavye temizliği için temizleme fırçaları ya da basınçlı hava kullanılması önerilir. Basınçlı hava ile temizlik yaparken tuşlara ve fanlara zarar vermemeye dikkat edilmelidir.
Temizlik sonrasında Mac cihazın kullanıldığı alanı da düzenlemek hava akışını daha etkili hale getirmeye ve tozu önlemeye yardımcı olacaktır. Hava kanallarının yakınında bulunan kablo ya da aksesuarlar hava akışını engelleyerek aşırı ısınmaya ve fanların fazla çalışmasına sebep olabilir. Aşırı ısınma da sistemin yavaşlamasına sebep olacaktır. Masaüstü ya da cihazın kullanıldığı diğer alanlar düzenlenerek hem kullanım deneyimi hem de sistem performansı artırılabilir.