Masaüstü ya da dizüstü sistemlerde sorun yaşandığında ilk bakılan bileşenlerden biri RAM modülleri yani belleklerdir. Takıp çıkarılması diğer bileşenlere göre kolay olan bellekler, arıza kontrolü de diğer donanımlara göre daha kolay yapılabilen bileşenlerdir.
Bu yazımızda pek çok kullanıcı tarafından bellek testi için kullanılan PassMark firmasının Memtest86 yazılımından bahsedeceğiz. Daha önce Donanım Testleri İçin Program Önerileri yazımızda kısaca bahsettiğimiz Memtest86 yazılımını biraz daha detaylı anlatmaya çalışacağız.
PassMark Memtest86 üç farklı sürüm halinde kullanıma sunulmuş durumda. Kişisel kullanım için ücretsiz “Free Edition”, teknik servis ve deneyimli kullanıcılar için “Pro Edition”, kurum ve işletmelere yönelik “Site Edition” sürümleri, gelişmiş özellikleri ile tüketici ya da kurumsal tüm kullanıcılar için RAM testi çözümü sunuyor.
Yazımızın konusu kişisel kullanıma yönelik olan ücretsiz “Free Edition” sürümü olacak.
İndirme bağlantısına tıklandığında içerisinde yazılımın ISO dosya görüntüsü ve bu görüntüyü USB sürücüye yazmayı sağlayan uygulamanın bulunduğu bir zip dosyası indiriliyor. Oluşturulan USB sürücü ile sistem başlatılarak RAM testi gerçekleştiriliyor.
Yazılım farklı testler aracılığı ile tüm bellek yuvalarındaki modüllere üzerinde yazma ve ardından okuma işlemleri yaparak verilerin doğruluğunu kontrol edecektir. Verilerde herhangi bir bozulma meydana gelirse, bunu tespit ederek kullanıcıyı bilgilendirmektedir.
Daha önce programı denememiş olan kullanıcılara biraz karmaşık gelen bu çalışma şeklini adım adım anlatmaya çalışacağız.
Memtest86 nasıl kullanılır?
USB Sürücünün Hazırlanması
Test işlemine başlamak için yazılımın indirilmesi ve önyüklenebilir USB sürücü oluşturulması gerekmektedir.
Zip uzantılı dosya Passmark/Memtest resmi sitesindeki bağlantıdan indirilebilir.Ardından aşağıdaki adımlar ile yazılım kullanıma hazır hale gelir.
- İndirilen dosyayı bir dizine çıkartılır.
- Dizin içerisinde kullanım kılavuzu, önyüklenebilir (bootable) USB sürücü oluşturmak için program ve Memtest86 disk görüntüsü dosyası yer alır.
Dosyalar sürücüye yazılmaya hazırdır.
- ImageUSB.exe dosyasına çift tıklanarak dosya çalıştırılır.
- Açılan uygulama penceresinde dosyanın yazılacağı USB sürücü seçilir.
- Sol alt köşede yer alan “Write/Yaz” düğmesine basılır ve işlemin tamamlanması beklenir.
Program boyutu çok büyük olmadığı için USB yazma işlemi bir kaç dakika içinde tamamlanır.
***Lütfen dikkat. Bu işlem USB sürücüyü yeniden biçimlendirip sürücüyü önyüklenebilir hale getirmektedir. USB içerisinde daha önce yer alan veriler tamamen silinecektir. İşlem öncesinde verilerin yedeklendiğinden emin olunmalıdır.
Biçimlendirme ve yazma işlemleri tamamlandığında sürücüde birden fazla disk bölümü oluşmuş olacaktır. Bu nedenle bilgisayara birden fazla sürücü eklenmiş görünebilir.
Sürücü artık kullanıma hazırdır. Test programını başlatmak için bilgisayar yeniden başlatılmalı ve önyükleme sürücüsü olarak USB sürücü seçilmelidir.
Önyükleme menüsü için üreticiye göre değişiklik gösteren kısayol tuşuna basılarak sistemin USB sürücüden açılması sağlanır. En bilinen önyükleme menüsü tuşları: ASUS – F8, MSI – F1, Gigabyte – F12.
Günümüz sistemlerinde kullanılan DDR2, DDR3, DDR4, DDR5 dizüstü ve masaüstü bellek modüllerini destekleyen Memtest86, performans belleklerinin de farklı hız ve voltaj değerlerinde test edilmesini destekliyor. Hız aşırtma ve performans meraklıları seçtikleri ayarlar ile belleklerini test ederek kararlılıklarını kontrol edebilirler.
Test Hazırlıkları
Program açılışında kullanıcıların herhangi bir tuşa basarak erişebilecekleri yapılandırma menüsü için 10 saniye beklenir. Kullanıcı bu sürede herhangi bir tuşa basmazsa Memtest varsayılan ayarlar ile bellek testlerini başlatır.
Sistem ve testler hakkında bilgi almak ya da test ayarlarında değişiklik yapmak isteyen kullanıcılar açılıştaki 10 saniyelik sürede herhangi bir tuşa basarak yapılandırma menüsüne erişebilirler.
Açılan ilk ekranda sistem bilgileri listelenir. İşlemci ve bellek hakkında bilgilerin yer aldığı bu ekranda yer alan bağlantıyı kullanarak bellek SPD bilgisi ekranına ulaşılabilir.
Sol menüde yer alan “Test Selection” ile yapılacak olan testler görülebilir. Yapılması istenen testler ve bu testlerin kaç kez tekrar edeceği bu ekranda seçilebilir. Önerimiz varsayılan ayarlar ile (13 testin tamamı ve 4 tekrar) belleklerin test edilmesidir. Gerekli durumda testler tekrarlanabilir ya da tekrar sayısı artırılarak RAM modüllerinin daha uzun süre test edilmesi sağlanabilir.
Address Range menü başlığı, deneyimli kullanıcıların RAM modülünün sadece belirli bölümlerini test edebilmelerini sağlar.
CPU Selection Başlığı farklı işlemci testleri arasında seçim yapılmasını sağlar. Varsayılan ayar ile kullanılmasını önerilir.
Settings (ayarlar) menü başlığı ile açılan ekran uygulama dil seçenekleri ve ekran çözünürlüğü ayarları yer almaktadır. Uygulamada Türkçe dil desteği bulunmuyor.
Memtest86, Testlerin Çalıştırılması
Kullanıcılar testleri başlatmadan, sistem ve bellekleri hakkında bilgi aldıktan ya da yapılmasını istedikleri testleri seçtikten sonra testleri başlatmak sonra sol menüde yer alan “Start Test/Testi Başlat” başlığına tıklayarak ya da “S” tuşuna basarak test işlemini başlatabilir.
Test işlemi hemen başlar. Gerekli durumda ESC tuşu ile durdurulabilir. Modül sayısına, toplam kapasiteye ve hata/arıza durumuna bağlı olarak test süresi değişiklik gösterebilir.
Test ekranında yeşil renkli “PASS” yazısı çıkıyorsa; modül ya da modüllerde hiç bir hata tespit edilmediği ve yapılandırmanın düzgün olduğu anlamına gelir.
Testler sırasında hata tespit edilirse, tespit edilen hatalar ekranda listelenmeye başlar. Testler tamamlandığında kırmızı renk ile listelenen hatalar ile birlikte ekranda kırmızı renkli “FAIL” yazısı belirir.
Ne zaman ve nerede çıktığı ekranda listelenen hatalar, ayrıca test sonunda HTML olarak kaydedilen “Test Raporu” dosyasında incelenebilir.
