Uzun yıllardır kullandığınız bilgisayarınız, oynadığınız oyunların gereksinimlerini karşılayamıyorsa, artık yeni bir oyun sistemi toplamanın zamanı gelmiş demektir. Oyun deneyimini üst seviyeye çıkarmayı düşünen kullanıcıları, oyun sistemi toplama rehberimizi okumaya davet ediyoruz.
Bütçenize uygun bir oyun PC’si nasıl oluşturulur
Oyun bilgisayarı toplarken parçalara harcadığınız para değişkenlik gösterecektir. Çok yüksek ücretler ödemek istemiyorsanız; sisteminiz ve bileşenlerinin; oynamayı düşündüğünüz oyunların en düşük (minimum) sistem gereksinimlerini karşılayacacak şekilde oluşturulması yeterlidir. Ancak uzunca bir süre kullanılacak olan oyun sisteminin en düşük değil de önerilen sistem gereksinimlerine göre oluşturulması, ilerleyen dönemde yüklenecek oyun güncellemelerinin ya da yeni gelecek oyunların sorunsuz bir şekilde oynatılmasını sağlayacaktır. Sistem kurulumu yaparken ileriye dönük olarak düşünmek; daha fazla sistem kaynağı gerektiren yeni oyunlar çıktıkça sürekli olarak donanım yükseltimi için harcanan para ve zamandan tasarruf edilmesini sağlar.
Performans ve fiyat doğrudan bağlantılıdır
Vermeniz gereken en önemli karar sisteminizden nasıl bir performans almak istediğinizdir. Bütçenizi belirledinizse güçlü bir makine oluşturmak oldukça kolaydır. Yüksek oyun performansı için mutlaka fazla para ödemeniz gerekmez. Ancak oyun performansının sınırlarını zorlayacak donanım ve aksesuarlar kullanmayı planlıyorsanız, elbette daha pahalıya mal olacaktır. Hangi performans seviyesini hedefliyor olursanız olun, oyun sisteminizi en içteki bileşenlerden başlayarak oluşturmaya başlamanız doğru olacaktır.
Donanımlarınıza dikkatle karar verin
Donanım, oyun sisteminizin ana bileşenidir. Hız, tepki, kare hızları ve aynı anda çok sayıda uygulamayı çalıştırma (oyun oynarken oynanış videosu kaydetme vb) gibi tüm işlevleri doğrudan etkiler. Diğer aksesuarlar ve yazılımlar elbette önemlidirler, performansa da etki ederler ancak sonuçta destekleyici çözümlerdir ve etkileri donanımın yapabildiklerine bağlıdır.
Almanız gereken sistem bileşenleri
- Donanım
- Anakart
- İşlemci (CPU)
- Bellek (RAM)
- Depolama (HDD-SSD sürücüler)
- Ekran Kartı (GPU)
- Kasa
- Kasa Fanları
- Güç Kaynağı
- Yazılım
- İşletim Sistemi/OS
- Çevre Birimleri
- Ekran
- Oyun klavyesi
- Oyun faresi
- Oyun kulaklığı
Anakart
Seçmeniz gereken ilk bileşen anakarttır. Anakart, PC sisteminizin fiziksel boyutlarını ve bilgisayarın hangi donanım parçalarını kullanabileceğini belirler. Bu oldukça önemlidir çünkü anakartınız, kullanmayı planladığınız tüm diğer dahili donanımlara ve çevre birimlerine destek verebiliyor olmalıdır. Örneğin; anakart, kullanmayı düşündüğünüz işlemci-CPU ve bellek-RAM ürünleri ile uyumlu olmalıdır. Mesela DDR4, DDR3 ya da DDR2 bellek teknolojilerinden birisini destekliyor olmalıdır. Bu da desteklenebilecek bellek sayısını ve CPU hızı ve verimliliğini etkilemektedir. Anakart aynı zamanda kullanılabilecek depolama (sürücü) türünü de belirleyebilir, sahip olduğu bağlantı yuvalarına göre 2,5/3,5 inç, M.2 ya da mSATA gibi biçim faktörü ve SATA ya da PCIe/NVMe gibi bağlantı arayüzlerine göre depolama ürünleri tercih edilecektir. Elbette kullanılacak bileşenlere göre anakart seçmek de mümkündür ancak her durumda anakart sistemin başlangıç noktası durumundadır.
İşlemci (CPU)
İşlemci, sisteminizin en önemli bileşenidir. Bellek ve depolama, bilgisayardaki her veri aktarımını kontrol eden işlemciye destek olan bileşenlerdir denebilir. İşlemci seçimi yaparken anakart ile uyumlu GHz (gigahertz) değeri en yüksek işlemci modeli tercih edilmelidir. GHz değeri ne kadar yüksek ise, işlemci o kadar hızlıdır. Eğer hız aşırtma (overclock) destekli bir işlemci aldı iseniz GHz değeri yüksek olan işlemcinin hız aşırtma değerleri de yüksek olacaktır. Hız aşırtma işlemi, kısaca işlemci saat devir (clock cycle) hızını arttırarak işlemcinin daha hızlı veri aktarımı yapmasını sağlar. Hız aşırtma işlemi yapacak kullanıcıların bu işlem nedeni ile daha fazla ısınacak olan işlemciyi soğutmak için yüksek kalite soğutucu kullanmaları önerilir.
Bellek (RAM)
Bellek ya da RAM olarak adlandırılan bileşen, işlemci ve grafik biriminin çalışabilmeleri için ihtiyaçları olan kaynağı sağlar. Daha yüksek bellek miktarı, kullanılacak daha fazla kaynak ve daha hızlı, daha akıcı ve daha verimli bir sistem sunar. Bellek eklemek, herhangi bir oyun sisteminin performansını yükseltmek için en hızlı, en kolay ve en uygun fiyatlı yollardan biridir. Bütçeniz ne olursa olsun yüksek bellek kapasitesinin oyun sisteminin vazgeçilmez parçası olduğu unutulmamalıdır.
Depolama (sürücüler)
Günümüzde; oyun sisteminde kullanılabilecek iki farklı depolama (sürücü) türü mevcuttur; sabit disk sürücü-HDD ya da katı hal sürücü-SSD. HDD sürücüler, veri okuma ve yazma için dönen manyetik plakalar ve küçük mekanik parçalar kullanırlar. Kullanıcılara, uygun fiyatlı ve yüksek kapasiteli depolama seçenekleri sunarlar.
SSD sürücüler, veri işlemleri için elektriksel hücreler kullanırlar. Bu sayede sistem açılışı (boot), kaydetme ve aktarım süreleri daha kısalırken, %90’a varan enerji tasarrufu da sağlamaktadırlar. Hareketli küçük parçalar içermiyor olmaları da SSD sürücüleri daha dayanıklı hale getirmektedir. HDD sürücülere göre maliyetleri yüksek olan SSD sürücüler, gelişen NAND teknolojisi sayesinde HDD sürücülerin sunduğu kapasite değerlerini sunabilecek hale gelmişlerdir.
Bellek-RAM ve Katı Hal Sürücü-SSD alırken nasıl tasarruf edilir?
Bellek ve depolama yeni oyun sisteminin en önemli bileşenlerinden olduklarından bütçenin de önemli bir kısmını bu bileşenlere ayırmak gerekecektir. Bir de yüksek kapasiteli RAM ve SSD fiyatları göz önüne alındığında bu durum daha da belirgin hale gelmektedir. Her iki bileşenin de montajı ve çalıştırılması son derece kolay olduğundan bu bileşenleri kullanıcıların ihtiyaçlarına göre dönem dönem alıp yükseltim yapması daha ekonomik olabilmektedir. Özellikle oyun sistemlerinde RAM ya da HDD/SSD sürücüler için çok sayıda yuva bulunmaktadır. Bu bileşenlerin ihtiyaç oldukça satın alınması oldukça yaygındır. Diğer yandan mevcut RAM, HDD, SSD birimlerinin satılarak yeni modelin satın alınması oyuncuların sıkça başvurduğu bir yöntemdir. Sisteminiz ile uyumlu RAM ve SSD çözümlerini öğrenmek için bilendenal.com’da yer alan arama motorunu kullanabilrsiniz.
Ekran kartı / Grafik kartı / Grafik işleme birimi (GPU)
Bilgisayarınızın sunabileceği en iyi performansı elde etmek istiyorsanız, bunu gerçekleştirecek bileşenlere de ihtiyacınız vardır. Ekrandan fırlayacakmış gibi duran son derece keskin grafikler oluşturmak için, daha yüksek dahili belleğe sahip daha güçlü grafik birimi gereklidir. Ayrıca daha fazla sistem belleğine de sahip olunması oyun bilgisayarının grafik gücünün artmasını sağlayacaktır. Deneyimli kullanıcılar işlemci, ekran kartı tercihi yaparken bütçeyi ekran kartı yönünde kullanmayı önermektedirler. Daha düşük hızdaki bir işlemci ile daha yüksek performanslı bir ekran kartı alarak, aynı bütçe ile daha iyi oyun deneyimi elde etmek mümkündür.
Ekran kartı ya da GPU ürünleri çok geniş bir fiyat ve ürün çeşidi yelpazesine sahiptirler. Bu da beklediğinizden daha fazla harcama yapmanıza sebep olabilir. Yüksek fiyatlı bir ekran kartının sunduğu keskin ve net görseller istiyorsanız, bunları sunacak diğer bileşenleri de almaya hazır olmalısınız: güçlü bir işlemci, yüksek kapasite bellek modülleri ve kristal netliğinde görüntü sunan bir ekran.
Kasa
Bilgisayar kasası, sisteminizin dış görünüşünü belirleyen bileşendir. Ancak sadece estetik değil, sistem performansına da katkısı olan bir bileşendir. Sistemin gerektirdiğinden daha küçük ya da iyi havalandırılmayan bir kasa, performansı olumsuz etkileyecektir. Hız aşırtma yapmayı planlayan kullanıcılar ise sistemlerinin daha fazla ısınacağını hesaba katmalıdırlar. Dolayısı ile sistem bileşenleri için etkili bir hava akımı sunacak yapıda bir kasa tercih edilmelidir. Verimli çalışan bir kasa havalandırma sistemi, sistem bileşenlerinin de kullanım ömrünü uzatmaya yardımcı olacaktır.
Kasa Soğutma Sistemi – Fanlar
Bir oyun sistemi oluştururken dikkat edilecek en önemli şeylerden biri de havalandırma ve hava akışıdır. Yüksek oyun performansı için tasarlanmış bileşenler, sıradan bileşenlerden daha fazla ısı üretirler. Kasa içerisinde ısınan hava kısa sürede dışarı atılmalıdır. Bunun için kullanıcılar tarafından en çok tercih edilen yöntem kasanın ön kısmında bulunan bir yada bir kaç fan ile dışardan soğuk havayı çekmek ve kasanın arka kısmında bulunan fan ya da fanlar ile kasa içinde ısınmış olan havayı dışarı atmaktır. Bu kasa içindeki ısının dağıtılması için son derece etkili bir yöntemdir, ancak ısınan bileşenlerin en kısa sürede soğutulması için yeterli değildir. Özellikle hız aşırtma yapılan sistemlerde işlemci ve bellekler için özel soğutucu fanlar kullanılmalıdır. Hatta bütçelerine uygun ise sıvı soğutmalı çözümler de tercih edilebilir.
Güç kaynağı
Sistem bileşenlerine güç sağlayacak olan güç kaynağı seçiminin en önemli parçası, donanımların çalışması için gereken enerjiyi sağladığından emin olmaktır. Bu, özellikle yüksek performanslı bir sistem toplayacak olan kullanıcılar için kritik öneme sahiptir. Yüksek oyun performansı için seçilmiş bileşenlerin ihtiyaçları olan güç miktarı sıradan sistemlerden daha fazla olacaktır. Ayrıca yüksek güç değeri ve verimliliğe sahip güç kaynağı, soğutma ya da ileride eklenebilecek bileşenler için de gereken gücü sunacaktır.
İşletim sistemi (OS)
Microsoft® Windows® oyuncular tarafından en çok tercih edilen işletim sistemidir. Güncel oyunlar için Windows 10 harika bir işletim sistemidir, ancak eğer oyunlar Windows platformu olmasını gerektirmiyor ise diğer işletim sistemlerinden birisi kurulabilir. Bu noktada en önemli konu sisteminizde hangi oyunları oyanayacağınız ve uygulamaları ne şekilde kullanmayı planladığınızdır.
Ekran-Monitör
Eğer üst seviye bir ekran kartı alınacaksa, bu kart ile oluşturulacak grafikleri destekleyecek ve görsel deneyimi artıracak üst seviye bir ekran tercih edilmelidir. Ekranın kullanılacağı yer ise ekran boyutu tercihi için bir diğer etkendir. Masa ya da odanın boyutu, çözünürlük ve kare hızı gibi değerlere bağlı olarak kullanıcılar sistemleri ve bütçelerine uygun ekranı; üreticiler tarafından sunulan çok sayıda model arasından seçebilirler.
Oyun klavyesi, fare ve kulaklık
Oyun aksesuarları, ergonomik tasarımları ile oyun becerilerinizin arttırarak oyun deneyimine katkıda bulunurlar. Fare, klavye ve kulaklık seti gibi özel oyuncu aksesuarları, pek çok kullanıcının oyun oynamak için bilgisayarı tercih etmesinin en önemli sebeplerindendir.
Montaj : Oyun Bilgisayarınızı bir araya getirmek için ipuçları
Sisteminizin tüm parçalarını hazır hale getirdiğinizde; montaj işlemi için uygun ve geniş bir alanda çalışmanıza başlayın. Olası statik elektirik kaynaklı donanım hasarlarının önüne geçmek için boyasız metal yüzeylere dokunarak ya da özel tasarlanmış ESD (elektro statik deşarj) bilekliklerinden kullanarak donanımlarınızı koruyabilirsiniz. Ayrıca özellikle işlemci, bellek ve sürücü takılmadan önce yuvalardaki olası tozları temizlemek için basınçlı hava üfleme cihazı kullanılması da yararlı olacaktır.
Donanımların eklenmesi
İşlemcinin anakarta takılması, anakart ve güç kaynağının kasaya takılması işlemlerinde anakart ve diğer bileşenlerin kullanım kılavuzlarına bakılmalıdır. Donanımların montajı ve kurulumu aslında çok karmaşık değildir, ancak her biri hassas ve pahalı bileşenler olduklarından olası hatalara karşı dikkatli olunmalıdır. Bu yüzden kullanım kılavuzlarında belirtilen talimatlara mutlaka uyulmalıdır.
Belleğin takılması
Bellek ya da RAM, montajı ve çalıştırılması en kolay donanım bileşenidir. Anakart üzerindeki bellek yuvalarına belleklerin yerleştirilmesi yeterlidir. Altın temas noktalarına dokunmadan bellek her iki kenarından tutularak yuvasına yerleştirilmelidir. Bellek üzerinde ısı dağıtıcı plaka yoksa yongalara da dokunmamaya dikkat edilmelidir. Yuva içerisindeki çentiğe uygun şekilde yuvaya yerleştirilen bellek, “klik” sesi duyulana kadar bastırılarak yan taraflardaki mandalların belleği sabitlemesi sağlanır.
SSD’nin takılması
Sisteminiz ile uyumlu olan SSD biçim faktörüne göre sürücünüzün takım şekli farklılık gösterecektir. mSATA ve M.2 sürücüler doğrudan anakart üzerindeki yuvalarına vida ile sabitlenerek kullanıma hazır hale gelirler. 2,5 inç sürücüler ile kasa üzerinde ayrılmış sürücü yuvalarına takıldıktan sonra kablo ile SATA bağlantısının yapılması gereklidir. Eğer SSD sürücü için yeterli bütçeniz yoksa ya da olabildiğince yüksek kapasiteli bir sürücü istiyorsanız 3,5 inç sabit disk sürücüleri-HDD tercih edebilirsiniz. Ancak SSD yerine HDD kullandığınızda yavaş yükleme ve uzun açılış süreleri ile karşılaşmaya hazır olmanız gerekecektir.
Sisteminizi çalıştırın!
Donanım ve yazılım bileşenleri bir araya getirildikten sonra artık sistemin güç düğmesine basıp çalıştırmanın zamanı geldi. Güç, ekran, fare ve klavye kablolarının doğru bağlandığını kontrol ettikten sonra sisteminizi çalıştırın. SSD ya da HDD sürücüde henüz işletim sistemi kurulmadığından açılışta BIOS ekranı ile karşılaşılacaktır. Donanımlar bu ekranda kontrol edildikten sonra, işletim sisteminin kurulacağı CD/DVD ya da USB sürücü sisteme takılarak işletim sistemi kurulumu gerçekleştirilebilir. Ardın oyun sisteminiz, oyunları kurmaya hazır hale gelecektir.