NVMe SSD ile Soğutucu Kullanmak

NVMe SSD sürücüler giderek daha fazla sistemde kullanılan depolama çözümleridir. Sundukları yüksek hız ve performans sayesinde daha fazla kullanıcı tarafından tercih edilmektedir. Yazımızda sürücünüz için soğutucu gerekli mi değil mi? sorusunu yanıtlamaya çalışacağız.

NVMe SSD’ler neden ısınır?

NVMe SSD sürücüler temel olarak kontrol yongası, DRAM yongası ve NAND flash bellek yongalarından oluşur. Bu bileşenlerin görevlerini aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:

Kontrolcü sistemdeki CPU gibi, sürücünün tüm veri okuma/yazma işlemlerini denetler.
DRAM, verilerin geçici tutulduğu önbellek olarak sistem belleği gibi davranır.
NAND yongalar, sistem depolama birimi gibi verilerin kalıcı olarak depolandığı birimlerdir.

Kullanıcılar sürücüde daha fazla işlem yaptığında ya da yoğun iş yüklerinde tüm bu bileşenler daha uzun süreler daha fazla çalışırlar. Bu durumda da daha fazla ısınacaklardır. Aşağıdaki gibi işlem ve uygulamalar SSD’de fazla ısınmaya sebep olur.

Aynı anda çok sayıda uygulama ve işlemin çalışması. Örneğin video izlerken, bir yandan da çok fazla tarayıcı sekmesinin açık tutulması.
Sürücü üzerinde büyük boyutlu dosyaların taşınması.Verilerin bir bölümden silinip diğer bölüme yazılması.
Görsel ya da video düzenleme, modelleme yazılımları ya da oyunlar gibi yoğun veri işlenen programların çalıştırılması.

Görev sonlandığında ya da program kapatıldığında ısınan sürücünün soğuması ve normal çalışma şartlarına dönebilmesi için de bir süre geçmesi gerekir.

Termal Kısıtlama

SSD kontrolcüsü çok ısındığında, sürücüde ya da bileşenlerinde hasar olmasını önlemek için kısıtlama yapmak durumunda kalacaktır. Bunu da aktarım hızını yavaşlatarak yani performansı düşürerek yapar. Bu, hızlı koşan bir koşucunun yorulmaya/terlemeye başladığında daha yavaş koşmaya başlamasına benzetilebilir.

“Termal Kısıtlama – Thermal Throttling
SSD kontrolcüsü ya da yongalar çok ısındığında; kontrolcü yazılımı, olası veri kayıplarını önlemek için sürücü işlem gücünü düşürmesidir.”

Diğer donanımlarda olduğu gibi SSD sürücüleri de serin tutmak, daha uzun süreli yüksek performans sağlar. Verilerin iniş çıkışlar olmadan en yüksek hızda aktarılabilmesini mümkün kılar.

Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Aktif ya da pasif soğutucu ile SSD’yi sürekli olarak en yüksek hızda kullanmak, ya da sürücüyü düşük sıcaklıkta tutmak sürücü ömrünü olumsuz olarak etkiler. Dolayısı ile ev ya da ofis kullanıcıları gündelik kullanımlarında oyuncular ya da profesyoneller gibi soğutucu çözümleri kullanmaya gerek duymayacaklardır. Ayrıca sürücünün sıcaklık durumu kontrol edilerek de soğutucu ihtiyacı için karar verilebilir.

SSD sıcaklığı nasıl kontrol edilir?

CPU-İşlemci ya da RAM-Bellek gibi donanımlarda bir sorun olmadığı halde programlar yavaş çalışıyor ya da oyunlar yavaş açılıyor ise SSD sürücünün fazla ısındığı söylenebilir.

Sürücü sıcaklığı kontrol etmenin en kolay ve güvenilir yolu Kingston SSD Manager, Samsung Magician ya da Transcend SSD Scope gibi doğrudan üreticiler tarafından sunulan SSD yönetim programlarını kullanmaktır.

Tüketicilere yönelik SSD’ler için üreticilerin belirttiği çalışma sıcaklığı 0 ile 70 °C aralığıdır. SSD yönetim programı ile düzenli olarak kontrol edilen sıcaklık sık sık 65°C üzerine çıkıyorsa sürücünün düzgün havalandırıldığından emin olunmalıdır. Ya da doğrudan SSD üzerinde bir soğutma birimi kullanılarak sürücünün fazla ısınması önlenmelidir.

SSD Soğutucu nedir?

SSD soğutucu, sürücü çalışırken oluşan ısının bileşenlerden uzaklaştırılarak SSD’nin uygun sıcaklıklarda çalışmasını sağlayan donanımdır. Kingston Beast gibi performans belleklerinde kullanılan soğutuculara benzetilebilir. Tüketici SSD sürücüler genel olarak soğutucusuz olarak kullanıma sunulmaktadır.

Yüksek performanslı sistemler için tasarlanmış dahili soğutucuya sahip SSD sürücüler mevcuttur. Günümüzde özellikle PCIe 4.0 SSD sürücüler ile birlikte kullanıcıların kullanabileceği pek çok soğutucu çözümü bulunmaktadır.

Mevcut sistemde yoğun iş yükleri ile çalışılmaya başlandıysa ya da oyun oynamak için kullanılacaksa olası performans kaybını önlemek için soğutucu kullanmak doğru olacaktır.

“Oyun PC sisteminde SSD soğutucu kullanılmalı mı?

Yüksek okuma yazma hızları gerektiren zorlu oyunlar oynayan kullanıcılar için soğutucu doğru bir tercih olacaktır. Oyuncular sistemlerinde etkili soğutma sistemleri kullandıları için SSD sürücüye soğutucu gerekip gerekmediğini anlamak için en zorlu oyunları oynarken SSD sıcaklığını ölçmek yeterlidir. Eğer sürücü sıcaklığı normalin üstünde ise soğutucu kullanmak doğru olacaktır.”

Soğutucular ve çalışma yöntemleri

Donanımları soğutmak için temel olarak iki farklı yöntem kullanılmaktadır. İlki sıvı soğutma ya da fan gibi güç gerektiren bileşenlerin kullanıldığı aktif soğutma, ikincisi ise hareketli parça ve ek güç tüketimi gerektirmeyen pasif soğutma.

Fan ile soğutma

Fan ile soğutma, bilgisayar sistemlerinde en yaygin şekilde kullanılan soğutma yöntemidir. Uygun maliyetli ve pek çok kullanıcı için yeterli performans sunan bir çözümdür. Kasanın içerisinde donanımlar tarafından oluşturulan sıcak havayı fanlar aracılığı ile dışarı atarak sistemin uygun sıcaklıkta çalışmasını sağlar.

Olumsuz yönleri, özellikle yerde duran sistemlerde kasa içerisinde toz toplanmasına sebep olması ve fanların zaman içerisinde gürültülü şekilde çalışmalarıdır.

Sıvı ile SSD soğutma

Sıvı SSD soğutma çözümleri tek başına değil, genel sistem soğutma çözümünün bir parçasıdır. Özellikle oyuncular tarafından tercih edilmektedir.

Sıvı soğutma sisteminde tüm sistemi dolaşan sıvı, donanımların ısısını dağıtarak verimli çalışmalarını sağlar. SSD sürücü gibi donanımların üzerine yerleştirilen panellerin içerisindeki sıvı ısıyı alarak, donanımın ısısını hızlıca dağıtır. Pasif soğutmaya göre çok daha verimli olan sıvı soğutma, hem yüksek maliyetlidir hem de daha fazla bakım gerektirir.

“SSD’yi soğutucusuz kullanmak sakıncalı mıdır?

En yoğun kullanımda bile SSD sıcaklığı 70°C’yi geçmiyorsa, soğutucu kullanmaya gerek yoktur.”

Soğutucu Plaka ve Profiller

NVMe SSD sürücüleri soğutmak isteyen herhangi bir kullanıcının kolayca kullanabileceği bir çözümdür. Soğutucu ile birlikte verilen ısı bandı ya da silikon sürücü üzerine yapıştırılır ve üzerine soğutucu yerleştirilir. Silikont bant ya da klips gibi sabitleyiciler kullanarak soğutucu sabitlenir. Ardından sürücü yuvasına yerleştirip kullanılmaya başlanır.

SSD soğutucular radyatör peteklerine benzetilebilir. Bakır ya da alüminyum alaşımdan yapılırlar. Girintili çıkıntılı yapıları sayesinde yüzey alanını genişleterek ısının hızlı bir şekilde dağıtılmasını sağlarlar.

Bigboy SSD soğutucu çözümleri iki farklı profil ile sürücüler için pasif soğutma sağlar. Üzerinde fan ya da sıvı dolaşım kanalı bulunmadığından ek bakım gerektirmez ve tamamen sessiz çalışırlar.

“Sıcaklık SSD’ye zarar verir mi?

Sürekli olarak 70°C üzeri sıcaklıklara maruz kalmak tüm bilgisayar donanımlarında olduğu gibi SSD için de zararlıdır. Sürücü sıcaklığının sık sık kontrol edilerek sürücü kullanım ömrünün artırılması sağlanır.”

PS5 için SSD Soğutucu

Oyun ve performans PC sistemlerinde olduğu gibi oyun konsollarında da NVMe SSD sürücüler tercih edilmektedir.

PlayStation 5 oyun konsolu, sistem SSD sürücüsü haricinde, kullanıcılara NVMe SSD depolama takma seçeneği de sunmaktadır.

PlayStation 5 ile kullanılabilecek SSD çözümleri ve PlayStation 5’e SSD takılması yazılarımızı okuyarak daha detaylı bilgiler alabilirsiniz.

Eğer yeni bir SSD satın alınacak ise Samsung 980PRO Soğutuculu ya da 990PRO Soğutuculu modelleri tercih edilebilir. Kingston KC3000 gibi PCIe 4.0 SSD sürücüyü PlayStation 5 ile kullanmak isteyen kullanıcılar; 6 mm Bigboy Alüminyum Soğutucu ya da 3 mm Bigboy Alüminyum Soğutucu modellerinden birini tercih ederek sürücülerini PS5 ile kullanabilirler.

Kısaca

Pasif ya da aktif soğutma yöntemini kullanan soğutucular ile pahalı ve hassas donanımların aşırı ısınmadan kaynaklı sorunları ve kullanım ömrünün düşmesi önlenir.

Eğer…

Video ya da görsel düzenleme, 3 boyutlu modelleme gibi uygulamalar kullanılıyor. Ve sürekli olarak büyük miktarda veri aktarımı yapılıyorsa.
Uygulamalarda gecikmeler yaşanıyor, fanlar sürekli olarak çalışıyorsa.
PlayStation 5 dahili SSD yuvasına takmak için yeni bir SSD satın almayı düşünülüyorsa.

soğutucu kullanmak ya da soğutuculu SSD tercih etmek doğru olacaktır.