Günümüzde sistemlerde çok sayıda farklı bağlantı tipi ve kablo türü kullanılmaktadır. Bunlardan en sık duyulanları özellikle güncel PC ve Mac sistemlerde yer alan USB-C, Thunderbolt 3, Thunderbolt 4 ve USB3, USB 4 olarak sayılabilir. Ancak tüm bu bağlantı yuvaları ve kablo uçları neredeyse aynı göründüğünden aralarındaki farkları anlamak daha zor hale gelmiştir.
USB-C ya da USB Type-C bir bağlantı ucu türüdür. Thunderbolt 3, Thunderbolt 4 ya da USB 3 ve USB-4 gibi bağlantı teknolojisi türü değildir. Bu teknolojilerin bağlantı için kullandıkları uç türüdür. Bu nedenle USB3, USB 4, Thunderbolt 4 ve Thunderbolt 3 arasındaki farkın daha iyi anlaşılması için, teknolojileri incelemek doğru olacaktır.
Thunderbolt 3-4 ve USB 3-4, birer iletişim standartıdır. USB-C bağlantısını üzerinden bağlanan cihazlar ile sistemler arasından etkileşimi sağlayan protokollerdir. Tüm bu teknolojiler günümüzde bilgisayarlar ve cihazların bağlantısı için USB Type-C bağlantı türünü kullanmaktadırlar.
Thunderbolt 3 ve Thunderbolt 4 arasında hız ya da performans artışından kaynaklı bir fark yoktur. En genel ifade ile Thunderbolt 4, Thunderbolt 3 teknolojisinde isteğe bağlı olarak sunulan bazı özelliklerin standart olarak kullanılmasını sağlamaktadır. Örneğin Thunderbolt 3, 20Gbps ya da 40Gbps hızları ile sunulabilirken; Thunderbolt 4, 40Gbps sabit aktarım hızı sunmaktadır.
Thunderbolt Teknolojisi
Thunderbolt teknolojisinin ilk iki nesli Thunderbolt (2011) ve Thunderbolt 2 (2013) geliştirilirken Intel, Mini DisplayPort bağlantısını kullanmayı tercih etti. Bu nedenle USB cihazlar ile uyumlu olmayan, Apple sistemler ile sınırlı bir kullanım alanı bulabildi. 2015 yılında Thunderbolt 3 teknolojisinin duyurulması ile bu durum ortadan kalktı. Bu yeni nesil teknoloji, farklı bilgisayar ve çevre birimleri ile birlikte çalışabilirlik ve kararlı performans sunmayı hedefleyerek çok yönlü USB-C bağlantısını kullanmaya başladı.
USB-4 ile Thunderbolt 3 ya da Thunderbolt 4 arasındaki fark ise daha çok isimlendirme olarak açıklamak mümkündür. Intel’in uzun yıllar Apple ile iş birliği yaparak geliştirdiği Thunderbolt 3 standartını USB standartları belirleyici kuruluşu olan USBIF’e vermesi ile Thunderbolt işlevlerinin yeni USB 4 cihazlarda da kullanılması mümkün hale gelmiştir. Diğer bir ifade ile Thunderbolt 4/USB 4 teknolojileri ile Apple cihazlarda tüm işlevleri ve performansından faydalanılan Thunderbolt 3 teknolojisinin PC ve diğer sistemlerde de tam kapasite ile kullanılması sağlanmıştır.
Thunderbolt 3 teknolojisi USB-C arayüzü ile tüm sistemlerde kullanıma uygun olmasına rağmen, en iyi performansı ve işlevlerinin tamamını Apple cihaz sahiplerinin kullanmasına izin veriyordu. Mac sistemlerde 40Gbps bağlantı hızının tamamı kullanılabilirken PC sistemlerde 20Gbps ile sınırlı kalınabiliyordu. Benzer şekilde Mac kullanıcıları çoklu ekran ve güç girişi (power delivery) işlevlerine sahipken, PC kullanıcıları bu işlevleri kullanamıyordu. Thunderbolt 4 teknoloji standartı ile birlikte PC kullanıcıları Thunderbolt 4 tarafından sunulan işlevlerin tamamına erişebilecekler.
USB Teknolojisi
1996 yılından itibaren sistemlerde kullanılmaya başlayan USB teknolojisi, USB 2.0 (2001) sürümü ile bilgisayarlarda çok geniş bir kullanım alanı buldu. Taşınabilir flash belleklerin yaygınlaşması ve fare, klavye gibi çevre birimleri tarafından da kullanılmaya başlaması ile USB en yaygın bağlantı arayüzü haline geldi. Aynı yüksek performansı sunan farklı biçim faktörlü yuva ve uç tipleri sunabilmesi sayesinde yazıcılar, televizyonlar, cep telefonları, tabletler, fotoğraf makineleri gibi masaüstü ve taşınabilir tüm cihazlarda yer almaktadır.
USB 2.0 sürümünün ardından 2008 yılında duyurulan USB 3.0 sürümü ile 5Gbps bağlantı hızı sunarak yüksek performanslı taşınabilir SSD sürücülerin pazarda yaygınlaşmasını sağladı. Sonraki yıllarda duyurulan USB 3.1, USB 3.2 ve USB 4 sürümleri ile aktarım hızı 40Gbps değerine ulaşması sağlanmıştır. Ayrıca yüksek kalite ses, veri ve görüntü iletimi sunma özellikleri ile yeni nesil sistemlerde de kullanılmaya devam etmektedir.
USB 3 ile USB 4 teknolojileri arasındaki en büyük farklılık Thunderbolt desteğinin USB 4 ile birlikte tam olarak sunulmaya başlanmasıdır denilebilir. Tıpkı Thunderbolt teknolojisinde olduğu gibi USB 4 de 2020 yılından itibaren M1 işlemcili Mac sistemler ile Apple cihazlarda kullanılmaya başlandı. Apple sonraki yıllarda duyurduğu cihazlarda da USB 4 ifadesini kullanmaya devam etti. PC üreticileri ile Taşınabilir SSD ve USB sürücü üreticileri ise yüksek performanslı ürünlerinde USB 3.2 Gen 2×2 teknolojisini kullanmayı sürdürüyorlar. Kingston XS2000 Taşınabilir SSD sürücü 2000MB/s aktarım hızları ile öne çıkan USB USB 3.2 Gen 2×2 çözümlerindendir.
USB Type-C ya da USB-C bağlantısı bulunan USB 3 / USB 4 ya da Thunderbolt 3/4 cihazlarda kullanmak için kablo tercih ederken Thunderbolt 4 kablo kullanılması uygun olacaktır. Bu sayede ileriye de dönük olarak tüm cihazlarda en yüksek performans ve uyumluluk ile çalışmak mümkün hale gelecektir.
Thunderbolt 4’ün sunduğu USB ve DisplayPort desteği sayesinde uç kısmında şimşek simgesinin ve 4 rakamının yer aldığı Thunderbolt kablolar kullanıldığında; kullanıcılar ses, görüntü, güç ve verinin yüksek performans ile aktarılacağından emin olabilirler.