Katı Hal Sürücü ya da kısaca SSD, günümüzün en gelişmiş depolama teknolojisidir. Hız, güvenilirlik ve biçim faktörü alanlarında en gelişmiş özelliklere sahiptir. Çok sayıdaki işletme bilgisayarında sürücü yükseltimi yapması gereken BT yöneticisi ya da bilgisayarına SSD takmayı düşünen ev kullanıcısının sistemleri için en uygun SSD sürücüyü araştırması gereklidir. Yeni teknolojiler ile tüm SSD sürücüler daha gelişmiş özellikler sunmaya başlamıştır.
SSD tercihinde en önemli etkenlerden biri biçim faktörüdür. SSD sürücünün şeklini ve boyutunu ifade eden bu değer uyumluluk ve maliyeti doğrudan etkiler. Kurumsal ve tüketici sistemlerinde en çok kullanılan beş farklı SSD sürücü seçeneğine kısaca bakacağız.
Donanımınızın hangi SSD yi desteklediği uzmanlık gerektiren bir konudur. Bu konuda bilgi almak için sitemizdeki canlı destek sisteminden, telefon veya mail ile bize ulaşarak danışmanızı öneririz. Bilendenal.com teknik ekibi size en doğru ürünü seçmeniz konusunda destek olacaktır.
Biçim faktörü neden önemlidir
SSD seçimi, öncelikle takılacağı sistemdeki arayüzlere göre yapılmaktadır. Notebook, masaüstü, tablet ya da server sistemlerde bağlantı arayüzleri kontrol edilmeli ve yeni SSD sürücülerin en yüksek performans ile çalışması için gereken arayüzlerin ya da bu arayüzlerin kullanılabileceği PCIe adaptörler için yuvalar olup olmadığına bakılmalıdır. Serverlarda HBA desteği kontrol edilmelidir .
2.5-inç SATA SSD sürücüler
Günümüzde çok sayıda sistemde 2,5 inç sürücüler tercih edilmektedir. Bu nedenle notebook, server ve diğer sistemlerde yükseltim yaparken 2,5 inç SSD sürücüler tercih edilmektedir.
2,5 inç SATA SSD sürücüler, HDD sürücülerin sunduğu ortalama 100MB/s hızın çok üzerinde aktarım yapabilirler. Günümüzde pek çok SSD sürücü SATA arayüzünün üst sınırı olan 550-560MB/s aktarım hızları sunabilmektedirler. Ayrıca Samsung PM883 ve Samsung 870 QVO gibi yeni nesil 2,5 inç SATA SSD sürücüler, önceki nesillere göre daha yüksek dayanıma ve daha uzun garanti sürelerine sahiptirler.
Eğer 2,5 inç boyutu ya da SATA arayüzü ile sınırlı değilseniz bakılabilecek farklı SSD seçenekleri için okumaya devam etmenizi öneririz.
2.5-inç SAS SSD sürücüler
2.5 inç SAS SSD sürücüler, özellikle serverlar için tasarlanmış ürünlerdir . Serverlarda ana gereksinim IOPS değerlerinin yüksek olmasıdır. SAS protokolünde çift kanal kullanılabildiğinden Sata protokolüne göre 4 kattan daha fazla performans elde edilebilir. Samsung SAS SSD ler 2000MB/s üzerinde okuma ve 1200MB/s üzerinde yazma değerlerine sahiptir. Aynı zamanda SAS SSD ürünleri server tabanlı olduklarından çok daha yüksek dayanım değerlerine sahiptir.
2.5-inç NVMe SSD sürücüler
2,5 inç NVMe SSD sürücüler yeni nesil sunucular tarafından kullanılmaktadırlar. U.2 olarak da adlandırılan bu sürücüler SATA arayüzünden daha yüksek aktarım hızlarına sahiptir. 1.3a ya da 1.4 NVMe standardı ile uyumlu sürücüler 3500MB/s aktarım hızları ile 500-560MB/s hız sunan SATA arayüzüne göre oldukça hızlıdırlar. Ayrıca SATA arayüzü tarafından sunulan 50.000 IOPS değeri ile karşılaştırıldığında NVMe tarafından sunulan 500.000 IOPS değeri 10 kat daha yüksektir 2,5 inç SATA SSD boyutlarında olan ve NVMe arayüzü ile yüksek performans sunan, Samsung PM983 2,5 inç NVMe sürücülerin en yeni örneklerindendir.
M.2 SATA SSD sürücüler
Son yıllarda sıklıkla karşılaşılan bir diğer SSD sürücü çeşidi de M.2 biçim faktörüne sahip sürücülerdir. SATA ya da NVMe arayüzleri seçeneklerine sahip M.2 sürücüler 2,5 inç sürücülere göre çok küçük boyutlardadırlar. 22 mm genişliğindeki sürücüler 30mm, 42mm, 60mm, 80mm ya da 110mm uzunluğunda olabilmektedirler. Samsung 860 EVO, ya da Kingston A400 M.2 gibi sürücüler SATA ara yüzüne sahip uygun fiyatlı ve küçük boyutlu depolama seçeneği sunarlar. Bu da M.2 SATA sürücülerin, çok yüksek performansa ihtiyacı olmayan sistem ve uygulamalar için ideal çözüm olmasını sağlar.
M.2 NVMe SSD sürücüler
SSD sürücülerin en yeni örneği ise özellikle oyunculara ve profesyonel kullanıcılara yönelik sistemlerde kullanılmaya başlanan M.2 NVMe SSD sürücülerdir. NVMe arayüzünün yüksek performansı ve M.2 biçim faktörünün küçük boyutlarını bir araya getiren sürücüler; notebook sistemlerde 3.500MB/s aktarım hızları ve 400.000 IOPS değerleri sunabilmektedir. 2,5 inç NVMe sürücülere göre çok daha düşük güç tüketen bu sürücüler yüksek performans gerektiren taşınabilir sistemler için ideal depolama çözümleridir. Samsung 980 serisi, Kingston KC2500, SA2000 ve Kingston DC1000B gibi sürücüler bu türün en yeni örneklerindendir.
PCIe HHHL NVMe SSD sürücüler
Server sistemlerinde PCIe kanal sayısının daha yüksek olması ve hız gereksiniminden dolayı PCIe NVMe tabanlı HHHL SSD ürünleri tasarlandı . Bu grup SSD ürünleri 1.500.000 IOPS değerlerine kadar çıkarken 8000MB/s okuma 3800MB/s yazma değerlerini sağlayabilmektedir . Bu grup SSD ler özellikle sanallaştırma ve dağıtık depolama kullanımı için tasarlanmıştır. Yüksek dayanım için tasarlanmıştır ve Samsung HHHL SSD ürünlerinde dayanım ömrü dolsa bile yazma işlemine izin vermese de okuma yapabilirsiniz. Bu size depolama alanınızda güvenli olarak kullanmanızı sağlar.
Donanımınızın için hangi SSD daha uygun?
SSD almak için araştırma yaparken, sisteminizin özelliklerini özelliklerini göz önünde bulundurmanız gereklidir. Dizüstü, masaüstü ve sunucu sistemler için genel bir değerlendirme yapmak gerekirse :
Dizüstü Sistemler : SSD yükseltimi gerektiren, HDD sürücülü eski nesil sistemlerde doğru SSD tercihi 2,5 inç SATA sürücüler olacaktır. Ancak yeni nesil sistemlerde farklı bağlantı arayüzleri bir arada sunulabilmektedir. Bir, iki ya da dört adet 2,5 inç SATA sürücü yuvası yada iki M.2 yuvası ve bir 2,5 inç SATA sürücü barındıran dizüstü sistemler mevcuttur. M.2 yuvasına sahip sistemlerde yuvaların SATA ya da NVMe desteğinden emin olunmalıdır.
Masaüstü Sistemler : Son beş yıldır üretilen, anakart ve masaüstü sistemler NVMe sürücü yuvalarına ya da 2 ve daha fazla NVMe sürücü için tasarlanmış PCIe kontrol kartları desteğine sahiptirler. Günümüzde hala pek çok uygulama NVMe arayüzünün performansından tam olarak yararlanamıyor olsa da; oyunlar, grafik ve çizim programları, 4K video düzenleme, veri madenciliği ve bazı özel uygulamalar NVMe sürücülerin SATA sürücülere göre 6 kat yüksek performansından en iyi şekilde faydalanmaktadırlar.
2,5 inç ve NVMe Adaptörler
Masaüstü sistemlerde hala ağırlıklı olarak 3,5 inç HDD sürücüler kullanılmaktadır. Eğer sisteminize 2,5 inç SSD takmayı planlıyorsanız 2,5 inç – 3,5 inç çevirici adaptörlerden uygun olanı seçilebilir. 2,5 inç ve 3,5 inç SATA sürücülerde bağlantı uçları aynı olduğundan sisteminizde kablo değişikliği yapılması gerekmez. Eski sürücü yerine yeni sürücünün bağlanması yeterlidir. Ayrıca üzerinde boş x4 ya da x16 PCIe yuvaların bulunduğu sistemlerde, NVMe PCIe adaptörler kullanılarak eski sistemlerde de NVMe sürücülerin gücünden faydalanmak mümkün olmaktadır. Ancak yeniden hatırlatmak gerekir ki en yüksek performans için NVMe SSD sürücüler ve PCIe adaptörler PCIe 3.0 – 4.0 yuvalarda kullanılmalıdır.
Sunucu Sistemler : Son yıllarda yeni nesil pek çok sunucu 2,5 ve M.2 NVMe desteği ile kullanıma sunulmaktadır. 20 adete kadar 2,5 inç NVMe (U.2) ya da 36 adete kadar M.2 NVMe SSD sürücü destekleyen modeller mevcuttur. Ancak daha eski sistemlerde sürücü desteği iyice araştırılmalıdır. Tıpkı masaüstü ya da dizüstü sistemlerde olduğu gibi mevcut tüm arayüz ve depolama desteği bilgisi kontrol edilmelidir. Sistem üzerinde bulunan yuvalar ile uyumlu en yüksek performanslı sürücüler tercih edilerek yeni sistemlere oranla çok daha düşük maliyetle performans en üst seviyeye çıkarılabilmektedir.